Roma dönemine ait mil taşı, Fatsa'da oturak olarak kullanıldı

Türkiye'nin Ordu ilinin Fatsa ilçesinde, Roma İmparatorluğu dönemine ait bir mil taşı, uzun yıllar bir caminin bahçesinde oturak olarak kullanıldı.

Milattan sonra 239 yılı civarında dikilen yazıtlı taş eser, önemli bir tarihi buluntu olarak tespit edilmesinin ardından cami bahçesinden kaldırılarak Ordu Müzesine götürüldü.

Fatsa'nın Bolaman Mahallesi'nde, 1968 yılında inşa edilen Laleli Merkez Camii'nin temel kazısı sırasında bir taş bulundu. O dönemki vatandaşlar, taşın üzerindeki yazıları görünce şüphelenerek gerekli araştırmaları başlattı. Ancak herhangi bir sonuç alamayan halk, taşın düzgün yapısını göz önünde bulundurarak onu cami bahçesine yerleştirip oturak olarak kullanmaya karar verdi.

Binlerce yıllık tarihin üzerinde oturdular

1970'li yıllardan itibaren vatandaşlar, bu tarihi taşın üzerinde oturup dinlendi; cemaat ve misafirler burada yıllarca sohbet etti. Ancak, Fatsa Cahit Zarifoğlu Anadolu Lisesi'nde görevli edebiyat öğretmeni Aydın Bal, yıllar sonra taşın üzerindeki yazıları yeniden fark etti. Bunun üzerine Bal, Fatsa Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Cevat Erbil ile irtibata geçti. İlk incelemeler, Ordu Üniversitesi akademisyenlerinin de katılımıyla yapıldı ve Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Prof. Dr. Hüseyin Sami Öztürk tarafından Latince metin çevrildi. Böylece eserin önemi anlaşıldı.

1800 yıllık tarih

Roma İmparatorluğu dönemine ait olduğu belirlenen mil taşı, milattan sonra 239 yılında yapıldığı tahmin ediliyor. Taşın üzerinde, İmparator III. Gordianus'un ismi ve unvanları yer almakta. Ayrıca, III. Gordianus'un yolu yenilettiği ve yazıtın sonunda ikinci mil ibaresinin bulunması, bu taşın Roma Dönemi'ndeki yolun başlangıcından yaklaşık 3 kilometre uzaklığa yerleştirildiğini gösteriyor.

Ordu Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Erken Hıristiyan ve Bizans Sanatları Anabilim Dalı'nda öğretim üyesi olan Doç. Dr. Seçkin Evcim, bulunan taşın önemli bir eser olduğunu ve Karadeniz Bölgesi'nde benzerlerine ulaşmanın zor olduğunu ifade etti. Evcim, "Taş, milattan sonra 239 yıllarına ait. Roma Dönemi'nde yolları gösteren ve aynı zamanda o yolu yaptıran veya onartan imparatoru onurlandıran mil taşları oldukça yaygındı. Anadolu'da bu konuda geniş çaplı çalışmalar yapılmıştır. Biz de önceki çalışmalara baktık ve bu taşın daha önce yayınlanmadığını belirledik" dedi.

Bu durum, bölgedeki tarihi eserlerin korunması ve tanıtılması açısından önemli bir örnek teşkil ediyor.